Jak zachować się przy wystrzale opony w czasie jazdy? Wiedza, która ratuje życie!
Jednym z największych zagrożeń na drodze (nie licząc oczywiście wypadków różnego typu), jest sytuacja w której pęka opona. Może się bowiem okazać, że skutki takiego zdarzenia będą katastrofalne dla kierującego pojazdem oraz otoczenia. Warto więc zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób można uniknąć tego typu zagrożenia, zminimalizować jego ryzyko, a kiedy już staniemy z nim "twarzą w twarz" - wyjść z kłopotów obronną ręką. Zapraszamy zatem do szczegółowego przeglądu problemu i jego przebiegu oraz sposobów na jego rozwiązanie.
Jakie są główne przyczyny wybuchu opony w czasie jazdy?
Ogumienie pełni w samochodzie ogromną rolę i można stwierdzić, że jest kluczowym czynnikiem zabezpieczającym kierującego pojazdem oraz otoczenie. Tymczasem bardzo wiele osób bagatelizuje tę kwestię i nie przykłada odpowiedniej wagi do roli ogumienia i jego stanu. A ma on kluczowe znaczenie dla naszego bezpieczeństwa.
Okazuje się bowiem, że najczęściej do wystrzału opony w czasie jazdy dochodzi, kiedy:
- Użytkujesz ogumienie że zbyt niskim ciśnieniem. Ten czynnik odpowiada aż za 75 % przypadków wystrzałów opon.
- Samochodem udało się niefortunnie najechać na twardy lub ostry przedmiot (butelka, kamień).
- Jeździsz samochodem przeładowanym, co samo w sobie stanowi zagrożenie, ale dodatkowo prowadzi do przegrzania się ogumienia i wzrost ryzyka jego wystrzału.
- Przesada w drugą stronę też nie jest dobra. Kolejnym czynnikiem jest zbyt duże ciśnienie powietrza w oponach w stosunku do zaleceń producenta.
- Nie da się zapomnieć o nadmiernym zużyciu opony oraz jej zestarzeniu się.
- Kiedy opona posiada jakąś wadę fabryczną. Taka wada dość szybko się objawia - wystarczy czasem kilku tysięcy kilometrów.
- Użytkowanie samochodu z usterką układu hamulcowego, która może powodować rozgrzanie się koła.
Znając zatem podstawowe czynniki, które wpływają na wzrost ryzyka wybuchu opony, można w prosty sposób wyciągnąć wnioski, jak uniknąć niebezpieczeństwa i zminimalizować jego ryzyko. W zasadzie eliminując problem niedostatecznego ciśnienia, zmniejszasz szansę na wypadek o ¾. Owszem - wady fabrycznej czy ostrego przedmiotu na drodze nie da się przewidzieć, ale najczęściej jest to wina po prostu ciśnienia. Dbaj więc o nie.
Jaki jest przebieg zdarzenia po wybuchu opony?
Żeby wiedzieć jak się zachować po wybuchu opony, warto uświadomić sobie przede wszystkim sam przebieg zdarzenia i przeanalizować zachowanie samochodu. Do kwestii ćwiczeń przejdziemy w dalszej części przeglądu.
Przede wszystkim wybuch może nastąpić na różnych osiach. W przypadku samochodów osobowych mamy do czynienia tylko z dwiema osiami, zatem łatwo przewidzieć przebieg zdarzenia. Obok zwyczajnego huku (którego nie zawsze możesz usłyszeć), auto natychmiast wyrywa się spod naszego panowania.
Przy wybuchu opony na przedniej osi, niemal natychmiast zacznie nas ściągać właśnie w tym kierunku, po której stronie wybuchła opona. Opanowanie pojazdu jest bardzo ciężkie - jedną ręką w ogóle nie dasz rady (więc jeśli prowadzisz tak swój pojazd, to wręcz prosisz się o kłopoty). Ściąganie jest bardzo silne, a sterowność mocno ograniczona. Pamiętaj o tym.
Wybuch na osi tylnej jest (zazwyczaj tylko teoretycznie) zjawiskiem o nieco łagodniejszym przebiegu. Na początku poczujemy ten fakt przez fotel i odpowiednią wibrację. Następnie pojazd zacznie się zachowywać tak, jakby wpadł w poślizg. Dobrą stroną jest to, że jeśli nie przekrzywimy pojazdu w tym czasie, to jest duża szansa na zatrzymanie go skierowanego w odpowiednim kierunku. Ma to oczywiście znaczenie w kontekście bezpieczeństwa całego procesu. Jeśli jednak wybuch nastąpi w niefortunny sposób, to może dojść do obrócenia samochodu. W takiej sytuacji oczywiście zagrożenie jest znacznie większe.
W przypadku tirów i dużych samochodów lub naczep, poza takim samym zagrożeniem (przy czym opanować taki samochód jest dużo trudniej), może dojść również do takiego wybuchu, który zagrozi okolicy uderzeniem strzępów opony z ogromną siłą. Może to nawet przebić podłogę kabiny.
Jak się zachować przy dojściu do wybuchu opony?
Przejdźmy zatem do sedna, czyli stosownego zachowania. Na początku pewna uwaga - cała sytuacja przebiega w sposób zupełnie niekontrolowany oraz poza naszym udziałem i bardzo szybko. Same zapoznanie się z tekstem może zatem nie wystarczyć. Warto ćwiczyć zachowanie symulujące utratę panowania w bardziej kontrolowanych warunkach, by wyrobić w sobie odpowiednie zachowania nawykowo. Ćwiczymy reakcje uciekania tyłu lub pracy przodem samochodu.
Na początku - kwestia kierownicy i naszej pozycji. Utrzymujemy pozycję jak najbardziej poprawną, kierownicę trzymając oburącz. Już to będzie wyzwaniem, a opuszczenie choć jednej ręki może grozić utratą panowania w sposób całkowity.
Ważne jest również zachowanie spokoju. Co prawda w większości przypadków dotyczy to samochodów na oponach niskoprofilowych, jednakże nawet zwykłe często zachowują równowagę o ile nie zaczniemy zbyt gwałtownie reagować na wybuch. Należy przeprowadzić standardową procedurę w celu zatrzymania samochodu:
- gaz należy popuszczać bardzo łagodnie - niezależnie od prędkości w momencie wybuchu, ponieważ nagłe zdjęcie nogi zachwieje samochodem;
- pod żadnym pozorem nie naciskaj hamulca - pamiętaj, że nie masz jednej opony, więc hamowanie nie będzie równomierne i zarzuci pojazdem;
- jeśli pojazd jest zwrócony w dobrym kierunku, to powoli wyhamowuj go siłą ciążenia - pozwól, by sam wytracił on prędkość, a delikatne hamowanie rozpocznij przy 40-50 km/h;
- jeśli mamy ręczny, działający tylko na koła tylne, a wystrzeli nam przednia opona - możemy go ostrożnie zaciągnąć, co przeniesie część masy na tył i odciąży przód;
- w skrajnych przypadkach, kiedy nie potrafisz zapanować nad samochodem - dodaj gazu (im mniej dynamiczne jest auto, tym więcej) - to skontruje siłę ściągająca na boki i ułatwi wyprostowanie samochodu (najlepiej zrobić to od razu po wystrzale, ale po ustabilizowaniu samochodu - popuść gaz).
Najważniejsze - nie dać się błędnym nawykom, by zatrzymać się jak najszybciej. Dopiero po wytraceniu prędkości możesz bezpiecznie zatrzymać samochód na poboczu i wezwać pomoc.
Wierzymy, że powyższe opracowanie poprawi Twoje bezpieczeństwo na drodze. Oczywiście życzymy, by sama instrukcja nie była przydatna.